Siberische tjiftjaf De Krim, Texel

Foto: Eric Menkveld

Op 19 november 2011 ontdekte ik een Siberische tjiftjaf Phylloscopus (collybita) tristis op De Krim, Texel. Bij het afzoeken van de hagen liep ik tegen een groepje van drie tjiftjaffen op: een overduidelijke collybita, een tristis en een goede kandidaat voor abietinus. De vogels trokken met elkaar op en bestreken een gebiedje van enkele honderden vierkante meters. Alledrie foerageerden tamelijk laag in de vegetatie, soms ook wat hoger, tot op een meter of twee. Ik kon de vogels goed met elkaar vergelijken, soms zelfs in één kijkerbeeld.
Eric Menkveld kon een uurtje later mooie foto's nemen van de vogel, die ik op dit blog mag gebruiken, waarvoor dank aan Eric. Op deze foto's zijn vrijwel alle kenmerken van tristis te zien, op de kleur van de ondervleugels na. Op de foto hierboven zijn dat de bruingrijze kop, mantel en scapulars, zonder groen; de wittige wenkbrauwstreep, de wittige onderzijde met bruine zweem en de nog wittere onderstaartdekveren. De duimvleugel is erg donker en contrasteert met de rest van de bovenzijde. Het enige groen is te zien op de randen van de arm- en handpennen. De snavel is klein en spits en nagenoeg zwart, op de snijranden na, die zijn donkerbruin. Ook de poten zijn van boven glimmend zwart, de onderkant van de tenen was donkerbruin. Op de wangen is de aanzet van iets rossig-bruine vlekjes te zien, ook goed voor tristis.

foto: Eric Menkveld

Op de foto hierboven is het koppatroon goed te zien. De wangen zijn bruinig, boven de snavel is de aanzet tot een donkere wenkbrauwbegrenzing te zien. De borst is het witst, de flanken hebben een bruinzweem. De oogring is vooral onder het oog goed zichtbaar. Op deze foto vallen de glimmend zwarte poten goed op.

foto: Eric Menkveld

Op deze foto is te zien dat ook de rug en stuit bruingrijs zijn. Dit mag bij tristis een groenzweem hebben, vooral bij de westelijke tristis ('fulvescens', wordt tegenwoordig niet beschouwd als valide ondersoort) zie je dit. Ook de iets bruinere wang ten opzichte van de rest van het kleed kun je hier goed zien. De tertials hebben brede wittige randen, die je bij collybita en in mijn opinie ook bij abietinus nooit zult zien. Deze hebben smallere, groene of groenige tertialranden. De groene randen van de hand- en armpennen komen op deze foto fraai uit.

foto: Eric Menkveld

Op deze foto zijn de kleur van de rug en stuit nog eens goed te zien, net als de kleur en de tekening van de tertials. Ook de wittige toppen van de arm- en handpennen en het vleugelstreepje, gevormd door de toppen van de grote vleugeldekveren komen mooi uit.

De Siberische tjiftjaf liet na enige tijd de kenmerkende roep van tristis horen, een hoog, iets hees "pieee", ook wel te omschrijven als '"sfiiii", op gelijke toonhoogte of iets klagend. Opnemen ging niet, omdat de batterijen van de Olympus LS-10 leeg waren; achteraf gezien had ik het geluid ook wel met de Iphone kunnen opnemen. De andere twee tjiftjaffen riepen het normale "twiét". Ook de abietinus-kandidaat, een veel bleker groene tjiftjaf, dan de collybita, met een opvallende wenkbrauwstreep en lichte randen op de arm- en handvleugel en de tertials.